پیوند مغز استخوان فرآیندی است که در آن بافتهای سرطانی یا بیمار داخل مغز استخوان با مغز استخوان سالم جایگزین می شود. در یک نوع از پیوند ، سلولهای مغز استخوان از :

جریان خون

مغز استخوان

یا خون بند ناف

دهنده استخراج شده از طریق سیاهرگ به گیرنده تزریق میشود.

Bone Marrow Transplantation یا BMT  به کودک کمک میکند تا با لوسمی ، لنفوما ، اختلالات پلاسما سل ، آنمی شدید ، آنمی داسی شکل و سایر اختلالات خونی و مغز استخوان مبارزه کند. همچنین  BMT  در کودکی که مغز استخوانش در اثر شیمی درمانی دچار تخریب  بکار میرود .

کودکی که تحت BMT قرار میگیرد  تقریبا یکماه در بیمارستان بستری میشود ، در طول این مدت به کمک  فیرزیوتراپی قدرت و تحرک لازم را بدست می آورد.

دکتر Willis Navarro  ، متخصص پیوند مغز استخوان برنامه ملی اهداء مغز استخوان ، می گوید :

                            این مدت میتواند بسیار دشوار باشد. این درمان یک درمان تهدید کننده حیات برای یک بیماری تهدید کننده حیات  است.  

برای کودکان ناتوان ، فیزیوتراپی در حفظ عملکرد اسکلتی - عضلانی موثر است.

همچنین فیزویوتراپی نقش بسزایی در تحرک و ارتقاء انعطاف بیمارانی که دچار عوارض پیوند مغز استخوان می شوند بازی میکند. بزرگسالان بیشتر از کودکان دچار این عوارض می شوند ، اما چنین مشکلاتی در کودکان هم بروز میکند.

سفر بدون جاده

جهت آماده سازی کودک برای BMT ، دکتر یک ریم شیمی درمانی و اشعه درمانی را برای تخریب سلولهای سرطانی و پیشگیری از حمله سلولهای ایمنی بیمار به سلولهای دهنده تجویز میکند.

این  فرآیند 4 تا 10 روز زمان لازم دارد که ممکن است قبل از بستری بیمار در بیمارستان شروع شود.

پس از اتمام این مرحله ، سلولهای دهنده به بیمار تزریق میشود. در این مرحله ، سیستم ایمنی کودک به مخاطره می افتد و او نیاز به تزریق خون ، پلاکت و فاکتور رشد دارد.

از زمانی که سلولهای مغز استخوان دهنده ، به بیمار تزریق می شود ، سلولهای جدید طی فرآیندی در چند هفته عملکرد خود را بدست می آورند، به این فرآیند Engraftment گفته میشود ، و بیمار به ارامی توانایی خود را بدست می آورد.

از آنجایی که هر بیمار پاسخی متفاوتع از سایرین به درمان میدهد ، تخمین موفقیت غیر ممکن است.

ناوارو می گوید : پیش آگهی ممکن است فوق العاده شگفت انگیز یا بسیار ملال آور باشد.

در اوایل ، کودک تهوع و التهاب بافت نرم را تجربه میکند ، معمولا اطراف بینی و دهان زخم میشود.

در هفته دوم خطر عفونت قارچی ، پنومونی و بیماریهای انسدادی عروق ویدی افزایش می یابد.

در هفته سوم ، بیماری پیوند علیه میزبان ممکن است رخ دهد ، (یک وضعیت خطرناک که سلولهای دهنده بر علیه بدن گیرنده واکنش نشان میدهند). خطر عفونت فرصت طلب ویروس هرپس در طول تمام فرآیند پیوند وجود دارد.

ناوارو میگوید: برخی از این عوارض شبیه اختلالات اتوایمون (ایمنی ) است ، وقتی که بیمار دچار التهاب مفاصل و علایمی شبیه اسکلردرمی (که در آن پوست زبر میشود) می گردد.

فیزیوتراپی نقش بسزایی در تحرک و ارتقاء انعطاف پذیری بیمارنی که دچار درگیری بافت همبند میشوند بازی میکند.

پیشگیری از ناتوانی

Richard Gee  ، فیزیوتراپ بخش کودکان سرطانی بیمارستان استانفورد در Palo Alto می گوید : وقتی کودکان در ابتدا بستری میششوند ما یک ارزیابی فیزیوتراپیک از آنها بعمل می آوریم ما هر گونه اختلال اسکلتی - عضلانی را بررسی می کنیم ، ناتوانی عضلانی و انعطاف پذیری و تحمل را اندازه گیری میکنیم. اگر کودک 5 ساله یا کوچکتر است ، وضعیت رشد اسکلتی اش را ارزیابی میکنیم ، و در صورتی که عر گونه ناتوانی داشته باشد آنرا در برنامه فیزیوتراپی در نظر میگیریم .

Gee بوسیله علامت گذاری در نمودار ، استحکام و سفتی انتها ها را بررسی میکند و در صورت امکان قبل از اینکه فرآیند پیوند شروع شود ، اقدامات نوتوانی را در مودر کودک انجام می دهد.

علاوه بر تهوع ، پیوند مغز استخوان موجب درد ، اختلالات عاطفی و مشکلات خواب در بیمارن می شود.

Gee میگوید : فیزیوتراپی کمک میکند درمان در مسیر درست پیش برود ، پیشرفت عادات صحیح به چینین بیمارانی کمک میکند.

مانند قدم زدن ، فعالیت بهداشتی صبحگاهی ، و در نظر گرفتن یک تکلیف مدرسه در خارج از تخت می تواند به کودک کمک کند.

با توجه به اینکه سیستم ایمنی کودکان سرکوب شده است ، لوازم فیزیوتراپی باید کاملا تمیز باشند ، البته روزهای اول بیمار در اتاقک شیشه ای قرار دارد و هیچ تماسی با فضای بیرون ندارد.

ناوارو میگوید : به این مرحله ایزوله گفته میشود که کودک از نظر احساسی بسیار آسیب پذیر است و در همه قایب تحمل نیست.

برنامه انعطاف پذیر

برنامه بازتوانی هر کودک باید مطابق با نیازهایش تنظیم شود. گی میگوید : ما روی برنامه های پیشگیری ، بازتوانی و حمایتی تمرکز میکنیم . ما برنامه هایی مطابق با وضعیت خستگی ، درد و توانایی او تنظیم میکنیم.

فیزویوتراپی که با کودکان تحت پیوند کار میکند باید سطح پلاکت ، سطح گلوبل قرمز و گلبول سفید ، مدت زمان گذشته از پیوند و هر گونه عوارض احتمالی را در نظر بگیرد. پائین بودن سطح پلات خطر خونریزی را افزایش می دهد ، بنابریان فعالیت شدید باید محدود شود.

گی میگوید : ما باید به خونریزی ، درد ، تهوع ، توانایی حرکت ، و عدم توانایی بیمار در بلند کردن وسایل سنگین توجه داشته باشیم.

او ادمه میدهد : ما در ابتدا یک توپ سبک را به او میدهیم و با دادن و گرفتن توپ با او بازی میکنیم. سپس وقتی کودک توانست سرپا شود فعالیتهای سبک و کوتاه را برای او تنظیم میکنیم.

تلاش بر اینست که به جای خوابیدن دائم در رختخواب به کودک کمک شود تا بتواند توانایی خود را باز یابی کند.

اگر درد و تهوع شدید باشد ، فعالیتهایی در رختخواب به وی داده میشود. مانند حرکت دادن فعال و غیر فعال اندامها

گی میگوید :

               پاسخ کودک به آنچه که ما میگوییم انجام دهد ، راهنمای تنظیم سطح فعالیت وی خواهد بود.

Refrence

www.news.nurse.com

22/5/2009

 خواننده گرامی سلام ؛ 

با تواضع و ادب ...سایت "ایران انکو" پیرامون موضوعات سرطان به قلم نگارنده  افتتاح شد .

بازدید ، نظرات و نوشته های شما دلگرمی بخش خواهد بود.